Teacher 4.0. Katarzyna Rak

W swoim artykule autorka opisuje koncepcję „Nauczyciela 4.0”, czyli kompleksowy sposób wdrażania koncepcji Przemysłu 4.0 do praktyki dydaktycznej w szkołach podstawowych i średnich.
„Przemysł 4.0” uważany jest za czwartą rewolucję przemysłową, łącząc technologie cyfrowe i Internet z przemysłem konwencjonalnym. Edukacja XXI wieku wpisuje się w kontekst czwartej rewolucji przemysłowej, która wpływa na sposób myślenia, relacji i działania człowieka, która ze względu na kontekst społeczny, gospodarczy i polityczny wymaga innego roli profesjonalisty osadzonego w erze cyfrowej.

Autorka wskazuje na kolejne fazy procesu metamorfozy edukacji aż do chwili obecnej:

• Edukacja 1.0 - edukator był centralną postacią w organizowaniu i realizacji procesu uczenia się. Nauczyciel był posiadaczem wiedzy, którą uczniowie przejmowali na zasadzie relacji mistrz - uczeń. Pierwsze szkoły nazywano szkołami parafialnymi i ograniczały się do formacji duchownych. W edukacji 1.0 program nauczania składał się z nauki czytania, pisania, znajomości Biblii, śpiewu i elementów arytmetyki, czasami obejmował łacinę, gramatykę, retorykę i dialektykę.

• Edukacja 2.0 – postała pod silnym wpływem rewolucji przemysłowej i naśladowała jej cechy: powtarzalne, mechaniczne zadania i praca indywidualna. Stworzono jednorodne klasy, jednorodną metodykę nauczania charakteryzującą się: standaryzacją, koncentracją, centralizacją i synchronizacją. Głównym celem edukacji było przygotowanie ludzi do rynku pracy ery przemysłowej. Edukacja była skoncentrowana na uczeniu informacyjnym, podawaniu i zapamiętywaniu wiedzy, która była potrzebna do przystosowania się do społeczeństwa i rynku pracy.

• Edukacja 3.0 - składa się z nowej koncepcji tego, czego i jak uczyć, aby w efekcie procesu edukacyjnego dostarczyć osobę zdolną do pracy w nowym społeczeństwie informacyjnym. W edukacji 3.0 nauczyciel musi wiedzieć, jak wykorzystać nowe technologie do edukacji. Kształcenie łączy nowe technologie z nauką, więc w coraz większym stopniu zachęca uczniów do rozwijania autonomii, kreatywności, elastyczności, uczestnictwa i badań opartych na projektach.

• Edukacja 4.0 - Wraz z nadejściem czwartej rewolucji przemysłowej i ery cyfrowej edukacja przedstawia nowy paradygmat, w którym informacje znajdują się powszechnie w sieci i są dostępne dla wszystkich bez ograniczeń czasowych i geograficznych. Nauczyciel staje się koordynatorem uczenia się, kuratorem treści, stara się organizować i syntetyzować informacje, przekształcając informacje w wiedzę, a wiedzę we wskazówki. Student w tym środowisku staje się aktorem, autorem wiedzy min. poprzez udział w interdyscyplinarnych projektach, które pozwalają na rozwój umiejętności i zdolności odpowiadających społeczeństwu 4.0.

Edukacja 4.0, zdaniem autorki jest odzwierciedleniem nowej rewolucji przemysłowej, charakteryzującej się wykorzystaniem zaawansowanej technologii do produkcji dóbr konsumpcyjnych. Przemysł 4.0 wchodzi do programów nauczania szkół na całym świecie z takimi działaniami jak robotyka edukacyjna i programowanie, druk laserowy i 3D oraz wirtualna i rozszerzona rzeczywistość. Jednak większość z nich dalej stosuje metodologię z XIX wieku, obciążoną wzorcem, w którym nauczyciel jest odpowiedzialny za przekazywanie wiedzy a uczniowie są naśladowcami. Treści edukacyjne są przewidywalne i niewiele jest działań stymulujących. Tymczasem nowe podejście do edukacji kończy erę zapamiętywania i zawiera progresywną propozycję pedagogiczną opartą na koncepcji uczenia się przez działanie, rozwijania kultury innowacji, inwencji, rozwiązywania problemów, myślenia komputacyjnego, programowania, kodowania, współpracy i kultury tworzenia w ramach umiejętności STEAM (ang. Science, Technology, Engineering, Arts, and Math)